در این مقاله می‌خواهیم بفهمیم اساسا تفاوت لنز پرایم با زوم چیست. اگر یک دوربین DSLR یا یک دوربین بدون آینه دارید شانس خوبی وجود دارد که با یک لنز کیت به فاصله کانونی‌های مختلف دست پیدا کنید. از نزدیک زاویه‌ی واید گرفته تا حدود یک لنز تله متوسط.
اما اگر بخواهید حرفه‌ای تر از دوربین خود استفاده کنید باید لنزهای کیت را کنار گذاشته و به سراغ لنزهای بهتری بروید. اینجاست که مسئله لنز پرایم یا زوم به وجود می‌آید.
اما این تفاوت لنز پرایم با زوم چیست و اساسا کدام یک بهتر از دیگرست؟ آیا اصلا نیاز است که برای هر دوی آنها در کیف خود جا داشته باشید یا تنها یکی از آنها مناسب شماست؟ در ادامه این موضوع را بررسی خواهم کرد تا نتیجه گیری برای انتخاب بین لنز زوم و پرایم برای شما ساده‌تر شود.
لنز پرایم به لنزهایی با فاصله کانونی ثابت گفته میشود. این دسته از لنزها آپشن‌ها و المان‌های کمتری دارند. بنابراین کوچک، ساده و جمع و جور هستند.
با این حال به این دلیل که برای یک فاصله کانونی ثابت بهینه سازی شده‌اند، کیفیت بهتری را نسبت به لنزهای زوم در همان فاصله کانونی ارائه می‌دهند.
لنزهای پرایم دهانه دیافراگم بازتری نسبت به لنزهای زوم دارند. این مورد به نورگیری بهتر دوربین کمک می‌کند. همچنین عمق میدان کمتری را میتوان بدست آورد که باعث میشود سوژه خیلی بهتر از پس‌زمینه جدا شود.
لنز های پرایم تمامی فواصل کانونی که یک عکاس حرفه‌ای به آن نیاز دارد را پوشش می‌دهند. از لنزهای اولترا واید ۱۰ میلیمتری گرفته تا لنزهای معمولی که مشابه چشم انسان هستند و همچنین لنزهای تله ۵۰۰ میلیمتری. همه این فواصل کانونی برای لنزهای پرایم نیز وجود دارند.
بسیاری از کاربران با توجه به سبک و ژانر عکاسی مد نظرشان تنها از یک فاصله کانونی خاص استفاده می‌کنند. لنزهای پرایم برای آنها عالیست. اما اگر دامنه وسیع‌تری از فواصل کانونی را برای ژانرهایی مثل عکاسی حیات‌وحش یا معماری بخواهید باید از لنزهای زوم استفاده کنید تا برای هر بار تغییر فاصله کانونی مجبور به تعویض لنز خود نباشید.
یک لنز زوم فواصل کانونی گسترده‌ای را پوشش می‌دهد و به دلیل راحتی استفاده از آن بسیار محبوب است. آنها پیچیده‌تر از لنزهای پرایم هستند و بخش‌های متحرک زیادی برای تغییر میزان بزرگنمایی دارند. هر کدام یک از عناصر لنز نیاز دارند تا به صورت فیزیکی به هم نزدیک یا از هم دور شوند تا میزان زوم تغییر کند.
لنزهای زوم سایز نسبتا بزرگی دارند و حمل و نقل آنها نیز سخت‌تر از لنزهای پرایم است. از آنجا که برای یک فاصله کانونی خاص بهینه نشده‌اند کیفیت پایین‌تری را ارائه می‌دهند. با این حال احتمالا متوجه شده‌اید که تنها روی یک فاصله کانونی خاص عملکرد بهتری دارند و عمق میدان را بهتر کنترل می‌کنند.
لنزهای زوم دیافراگم بسته‌تری نسبت به لنزهای پرایم دارند. همچنین به دلیل ثابت نبودن دهانه دیافراگم معمولا در زوم‌های بالا دهانه بسته‌تر هم میشود.
یکی از ویژگی‌های مهم لنزهای زوم قابلیت لرزشگیر اپتیکال تصویری است. به کمک این قابلیت می‌توانید عکس‌هایی با سرعت شاتر پایین بگیرید بدون اینکه لرزش دستتان در تصویر ثبت شود. این در فواصل کانونی زیاد بسیار موثر است.
با توصیفات بالا میتوان نتیجه گرفت که لنزهای پرایم کیفیت بالاتری ارائه می‌دهند و استفاده از لنزهای زوم ساده‌تر است. اما تفاوت لنز پرایم با زوم به همینجا ختم نمی‌شود.
محبوبیت دوربین‌های سوپرزوم نشان می‌دهد با وجود اینکه مردم به دنبال کیفیت تصویر بالاتر هستند اما بسیاری ترجیح می‌دهند لنز خود را تغییر ندهند.
لنزهای زوم برای زمانهایی که می‌خواهید عکس‌های ورزشی یا عکس‌هایی با سرعت بالا مثلا از مسابقات اتوموبیل‌رانی یا از حیوانات در حیات‌وحش بگیرید ضروریست. چرا که نباید زمان خود را برای تعویض مداوم لنز ها از دست بدهید.
اما عوامل دیگری نیز وجود دارند که در ادامه مقاله تفاوت لنز پرایم با زوم به آنها خواهیم پرداخت.
لنزهای پرایم اساسا دارای دهانه دیافراگم بازتری هستند و نور را بهتر جذب می‌کنند. عموم لنزهای زوم دهانه دیافراگم بسته‌تری دارند و در جذب نور در محیط های کم نور مشکل دارند. اما لنزهای زومی که دارای دهانه دیافراگم باز باشند بسیار گران‌قیمت هستند. تفاوت لنز پرایم با زوم در دریافت نور خیلی زیاد است و می‌تواند یک آپشن اساسی برای انتخاب بین این دو نوع لنز باشد.
برای مثال لنز کیت کنون ۵۵-۱۸ میلیمتر با f/3.5-5.6 در حالت ۵۰ میلیمتر نهایتا دیافراگم f/5.6 را به شما می‌دهد. این در حالیست که یک لنز پرایم ۵۰ میلیمتری دارای دهانه دیافراگم f/1.8 در حالت ماکسیموم است. این یعنی حدودا ۱۰ برابر جذب نور بیشتر توسط لنز پرایم.
در واقعیت این یعنی اگر شما با یک لنز زوم عکسی با ایزوی ۳۲۰۰ می‌گیرید، با یک لنز پرایم با همان فاصله کانونی و همان سرعت شاتر می‌توانید از ایزوی ۳۰۰ یا ۴۰۰ برای دریافت همان میزان نور استفاده کنید. یا به جای عکاسی با سرعت ۱/۲۰ از یک سرعت شاتر بیشتر مثلا ۱/۲۵۰ استفاده کنید تا لرزش دست شما در عکس ثبت نشود.
با تمام این تفاسیر میتوان به این نتیجه رسید که عکاسی با لنزهای پرایم در نور کم خیلی بهتر است.
یک تفاوت لنز پرایم با زوم در کنترل میزان عمق میدان و نحوه ایجاد افکت بوکه است. دریچه دیافراگم بازتر کنترل بیشتری روی کاهش عمق میدان به شما می‌دهد.
یک دیافراگم باز مثل f/2.8 عمق کمتری از میدان و بوکه‌های بهتری را به شما می‌دهد. به این صورت پس‌زمینه کاملا محو و پیش‌زمینه کاملا شارپ خواهد بود.
یک لنز زوم هم می‌تواند عمق میدان را کاهش دهد و پس‌زمینه را از پیش‌زمینه جدا کند اما به هیچ وجه نتیجه همانند یک لنز پرایم نخواهد بود. خصوصا اگر از زوم بسیار زیادی استفاده کنید.
یک مورد دیگر در تفاوت لنز پرایم با زوم این است که چگونه آنها بر خلاقیت شما تاثیر می‌گذارند.
برای مثال اغلب توصیه میشود که هر کس می‌خواهد ترکیب‌بندی خود را بهبود ببخشد از یک لنز پرایم برای تمرین استفاده کند. محدودیت لنزهای پرایم شما را مجبور می‌کند تا دقت بیشتری در مورد نحوه کادربندی به خرج دهید.
اگر شما با زوم کردن کل برج ایفل را در قاب خود جای دهید احتمالا همان عکسی را ثبت خواهید کرد که میلیون ها نفر دیگر هم آن را ثبت کرده‌اند.
اما با یک لنز پرایم مجبورید که با پاهای خود زوم کنید. به این ترتیب ممکن است زوایای جدیدی را کشف کنید.
تا اینجا در مقاله تفاوت لنز پرایم با زوم سعی کردیم از لنزهای زومی استفاده کنیم که بیشتر در دسترس عموم هستند و افراد بیشتری آنها را دارند.
لنزهای زوم همیشه دارای سرعت کمتر و کیفیت پایین تر نیستند. اگر می‌خواهید یک لنز زوم با دیافراگم باز بگیرید که کیفیت بالایی همچون لنزهای پرایم داشته باشد باید هزینه آن را نیز بپردازید.
لنزی مانند ۵۵-۱۷ نیکون با دیافراگم f/2.8 که فاصله کانونی و دریچه دیافراگمی همانند یک لنز پرایم دارد. اما برای خرید آن باید حدود ۱۴۰۰ دلار بپردازید. لنزهایی با فاصله کانونی بیشتر نیز چندین هزار دلار قیمت دارند و هدف آنها مستقیما بازار عکاسان پولدار است.
زمانی که چند لنز کنار هم دارید لزوما نیازی به استفاده از لنز زوم ندارید. شما می‌توانید از نرم‌افزارهایی مثل لایت روم یا هر نرم‌افزار سازمان‌دهی عکس دیگری اسفاده کنید تا با خواندن داده‌های EXIF عکس به شما بگویند که بیشتر از چه فاصله کانونی استفاده می‌کنید.
برای یک عکاسی عادی احتمالا می‌خواهید از حمل تعداد زیاد لنز ها با خود اجتناب کنید. به این ترتیب می‌توانید لنزی که برای یک ژانر عکاسی خاص بیشتر استفاده می‌کنید را شناخته و فقط همان مورد را با خود ببرید.
دوربین‌های کلاسیک را میتوان با یک مجموعه لنز پرایم سه تایی تهیه کرد. یکی با فاصله کانونی کوتاه، یکی متوسط و دیگری بلند. برای مثال یک مجموعه با لنز ۲۸، ۵۰ و ۸۵ میلیمتری که برای شروع قطعا انتخاب خوبی خواهد بود.
اکثر برندها دو نوع لنز پایه را ارائه می‌کنند. یکی ۵۵-۱۸ و دیگری در محدوده ۲۰۰-۵۵٫ این لنزهای زوم برای افرادی که به دنبال کیفیت مناسب در کنار قیمت خوب هستند بسیار عالیست و معمولا به عنوان بهترین گزینه متوسط ارزیابی میشود.
دوباره تکرار می‌کنم که به هیچ وجه نیاز نیست از بین لنزهای زوم و پرایم فقط یکی را انتخاب کنید.
لنزهای زوم برای عکاسی از فواصل دور مناسب‌ترند و میشود با آنها بهتر ترکیب بندی را درست کرد اما قطعا انتظار گرفتن یک پرتره به خوبی یک لنز پرایم را نمی‌توان از آنها داشت.
این کاملا به خودتان بستگی دارد. به این که به چه ژانری علاقه دارید و از چه چیزهایی عکاسی می‌کنید.
یک لنز پرایم اغلب کوچکتر، ارزانتر و بهتر در نور کم است. این لنزها برای عکاسی خیابانی و پرتره ایده‌آل هستند و امکان خلاقیت بیشتری را به شما می‌دهند. اما یک لنز زوم انعطاف‌پذیرتر، راحت تر، و برای زمانهایی که می‌خواهید به سرعت یک عکس بگیرید بهتر است. لنزهای زوم برای عکاسی از طبیعت و حیات وحش ایده‌آل هستند.
حالا شما لنزهای پرایم را ترجیح می‌دهید یا لنزهای زوم یا از هر دو استفاده می‌کنید؟ کدام لنزها را در مجموعه خود دارید و کدام یک را بعدا به آن اضافه خواهید کرد؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.